Ga je zitten of staan voor de groep?

Loop eens door de gangen van jouw school en werp een blik in de lokalen: waar bevindt de docent zich? Sommige docenten staan voor het bord, andere zitten achter of op een tafel en weer andere staan bij groepjes studenten. Wat is jouw favoriete positie voor de groep?

Bij mijn lesbezoeken valt het mij op dat de meeste docenten vaak een heel college staan of zitten ongeacht de activiteiten die plaatsvinden. Dat is bij staan niet alleen vermoeiend, maar vaak ook niet functioneel. Met de positie die jij inneemt, bepaal je namelijk wat je van studenten verwacht. Denk dus bewust na over wanneer je gaat zitten of staan voor de groep en wat de effecten daarvan zijn. Een belangrijke voorwaarde voor zitten of staan is de opstelling van de tafels en de stoelen in de onderwijsruimte.

Bedenk wat het doel is van je college en hoe je met de opstelling van het meubilair dit doel kan ondersteunen. Wil je dat studenten vooral naar jou luisteren dan kies je voor een busopstelling (tafels in twee achter elkaar). Wil je dat studenten gaan werken en met elkaar interacteren, kies dan voor een carréopstelling (alle stoelen en tafels in een rij naast elkaar als een vierkant) en kies voor een opstelling in groepjes als de studenten groepswerk gaan doen.

Zorg dat je focus hebt op alle studenten en dat je iedereen kunt bereiken. Een busopstelling en groepjesopstelling vraagt eerder om staan en een carréopstelling eerder om zitten.

Vervolgens kun je in je college staan en zitten afwisselen. Dit is niet alleen van belang voor je gezondheid en energie, maar ook omdat je met jouw positie laat zien wat je van de studenten vraagt. 

Sta frontaal voor de groep wanneer je leiding neemt en autoriteit pakt. Dit doe je bijvoorbeeld bij de start, bij het geven van uitleg en bij het geven van instructie. De onderliggende boodschap is: ik ben aan het woord en ik wil dat jullie nu luisteren. Je bent duidelijk inhoudelijk leider en geeft leiding aan het proces.

Zit voor de groep wanneer je de interactie tussen de studenten wilt bevorderen en je dus autoriteit weggeeft. Dit doe je bijvoorbeeld bij het voeren van een discussie en bij de nabespreking van opdrachten. De onderliggende boodschap is: jullie zijn aan het woord en ik faciliteer het gesprek. Je bent meer een procesbegeleider.

Loop bij een busopstelling ook eens naar achteren in de klas om de studenten die daar zitten meer te betrekken. Je laat zien dat je oog en oor hebt voor iedere student, ongeacht zijn plek in de klas.

Weet dat je met de positie van het meubilair en met jouw positie impliciet duidelijk maakt wat je verwacht van studenten. Experimenteer in je volgende college eens met zitten en staan en ervaar wat de effecten zijn op jezelf en de studenten.