Schriftelijke feedback die doet leren

Zit jij ook vaak te zwoegen op schriftelijke opdrachten die je van feedback moet voorzien? Het is best lastig om iedere student specifieke feedback te geven waarmee hij zijn volgende versie kan verbeteren [1]]. In dit blog geef ik je twee tips voor jouw schriftelijke feedback. Belangrijkste uitgangspunt daarbij is dat je feedback geeft die de student aanzet tot leren.

Tip 1 Geef feedback op hogere-orde aspecten

Stel je vraagt studenten om een informerend artikel te schrijven voor professionals over een actueel onderwerp uit het beroep. Mogelijke criteria kunnen dan zijn: actualiteit van het onderwerp, structuur van het artikel, lezersgerichtheid en stijl. Zorg dan dat jouw feedback ook gericht is op deze criteria. Dit bekent dat de focus van jouw feedback op hogere-orde aspecten is (voorbeeld van feedback op criterium structuur: ‘in de inleiding van het artikel wordt niet duidelijk wat je gaat vertellen in de rest van het artikel en daardoor mis ik het overzicht als lezer. Hoe kan je dit oplossen?’). Feedback op hogere-orde aspecten is vaak lastiger te geven aangezien je moet beoordelen wat je (nog) niet ziet. Ook voor studenten is deze feedback lastiger omdat zij meestal grote aanpassingen moeten doen. Dit betekent ook dat deze feedback meer denkwerk van student vraagt en dus meer aanzet tot leren.

Dit in tegenstelling tot feedback op lagere-orde aspecten als bijvoorbeeld spelling en vormgeving. Dit is makkelijker te beoordelen omdat er daarbij duidelijk sprake is van goed of fout (‘d/t fout’/’zin loopt niet’). Studenten kunnen hier hun prestatie dan ook makkelijk op aanpassen alleen vraagt dit veel minder denkwerk van studenten. Het kost nu eenmaal meer moeite om de structuur van een heel artikel te wijzigen dan een simpele spelfout in een zin.

Feedback op hogere-orde aspecten blijkt kwalitatief betere volgende prestaties van studenten op te leveren dan feedback op lagere-orde aspecten.

Tip 2 Geef faciliterende feedback

Naast de focus van je feedback is ook de formulering belangrijk. Je wilt met jouw feedback de student aanzetten tot zelf nadenken. Als je veel directieve feedback geeft (‘wissel alinea 1 en 2 om’) dan kan de student direct jouw advies opvolgen. De prestatie wordt dan vaak beter, maar het leerrendement is erg laag omdat de student klakkeloos alles van jou overneemt. De regie voor de verbetering ligt geheel bij jou. Bovendien weet je niet of de student de achterliggende redenatie snapt van jouw feedback (‘waarom moet ik de alinea’s omwisselen?’)

Het is leerzamer om feedback te geven die studenten aanzet tot zelf nadenken over het hoe en waarom. Je geeft dan faciliterende feedback. Je kunt deze feedback in de vorm van vragen stellen (‘de structuur van jouw artikel vind ik niet logisch waardoor ik als lezer het spoort bijster raak. Hoe kan je dit oplossen?’) of door verwijzingen te geven (‘...kijk voor de opbouw van jouw verslag in het boekje X’).

De keuze voor directieve of faciliterende feedback hangt af van de student en van het niveau van zijn prestatie. Faciliterende feedback kan bij sommige ‘zwakke’ studenten soms onvoldoende sturing geven. Studenten die een hele zwakke eerste prestatie inleveren, hebben vaak weer veel baat bij directieve feedback. Het gaat altijd om maatwerk maar belangrijk is om het eigenaarschap van de prestatie wel bij de student te laten en niet de regie over te nemen.

De inhoud van dit blog is deels ontleend aan Monica Koster en Meike Korpershoek (2021). Maak er geen punt van, feedback op schrijfproducten. Bussum: Uitgeverij Coutinho

[1] Het gaat om feedback op een prestatie van de student aan de hand van de vooropgestelde criteria.